Podczas naszego dnia otwartego dużym zainteresowaniem cieszyła się sesja pokazowa terapii EMDR. Ponieważ nie jest to metoda powszechnie znana w Polsce, chciałabym przybliżyć ją Wam w kilku akapitach. Kiedy zetknęłam się z nią po raz pierwszy, wywarła na mnie ogromne wrażenie. Wiedziałam, że stanowi ona szansę pomocy dla wielu osób, które nie byłyby w stanie przepracować swoich trudności w tradycyjnej terapii.

Ponieważ sesja pokazowa nie mogła być przez nas zarejestrowana ze względu na priorytet zachowania prywatności przez uczestników, poniżej zebrałam i odpowiedziałam raz jeszcze na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące EMDR.

Co to jest EMDR?

Skrót EMDR oznacza Eye Movement Desensitization and Reprocessing - Przetwarzanie i desensytyzacja za pomocą ruchu gałek ocznych. Jest to metoda terapii wynaleziona przez amerykańską psycholog, Francine Shapiro do leczenia traumy i zespołu stresu pourazowego (PTSD). Obecnie jest ona wykorzystywana szeroko na całym świecie, między innymi przez armię amerykańską. Jest to metoda, której skuteczność poparta jest badaniami naukowymi.

Jak działa EMDR?

Mechanizm działania EMDR opiera się na bilateralnej stymulacji mózgu, który w efekcie takiego działania wytwarza wiele nowych połączeń neuronalnych. Bilateralna stymulacja to przykładowo horyzontalny ruch ręką z jednej strony na drugą, podczas gdy pacjent podąża za nią wzrokiem. Może być to również tzw. tapping - stymulacja dotykowa, polegająca na naprzemiennych klepnięciach prawej i lewej dłoni.

Dzięki takiej stymulacji, traumatyczne wspomnienia i negatywne przekonania, które wcześniej przeszkadzały w normalnym funkcjonowaniu, zostają lepiej zintegrowane. Nie pojawiają się już nieoczekiwanie i nie wpływają długotrwale na nasze samopoczucie.

Jak wygląda sesja EMDR?

Standardowa sesja EMDR rozpoczyna się od wybrania problematycznego dla pacjenta zdarzenia, które następnie poddajemy przetwarzaniu. Terapeuta prosi o określenie wspomnienia, które obecnie wywołuje dyskomfort oraz nazwanie jego najgorszej części. Następnie na skalach 0-10 określamy moc dyskomfortu, jaki to zdarzenie wywołuje dzisiaj oraz wiarę w negatywne i pozytywne przekonania na swój temat, które wówczas powstały. Moc przekonań określamy na skali 0-7. Nazywamy również emocje oraz odczucia w ciele wiążące się z opracowywanym zdarzeniem. Potem przechodzimy do przetwarzania za pomocą stymulacji bilateralnej poprzez ruch gałek ocznych lub tapping. Pacjent zostaje poinstruowany jeśli chodzi o przebieg tej fazy, która po stronie terapeuty polega na wykonywaniu stymulacji w ok. 30-sekundowych setach, a po stronie pacjenta polega na relacjonowaniu pojawiających się zmian w obszarze myśli, emocji oraz odczuć z ciała w przerwach pomiędzy setami. Praca nad przetwarzaniem trwa tak długo, aż zdarzenie będzie neutralne pod względem wywoływanego dyskomfortu. Etap ten może trwać dłużej niż jedną sesję, w zależności od złożoności zdarzenia.

Następnie również za pomocą stymulacji bilateralnej pracujemy nad modyfikacją negatywnego przekonania, które wiązało się ze zdarzeniem, w kierunku pozytywnego, które pacjent chciałby w tym miejscu zachować.

Jak wygląda cała terapia EMDR? Czy jest to wyłącznie narzędzie, czy metoda terapii możliwa do stosowania samodzielnie?

Cała terapia EMDR składa się z ośmiu faz, które uwzględniają określenie i opracowanie celu przetwarzania, naukę relaksacji (szczególnie ważne w przypadku pracy z dużymi traumami), fazę stymulacji i przepracowywania, pracę z negatywnym przekonaniem, zaszczepienie pozytywnego przekonania, przetwarzanie pomiędzy sesjami, ocenę postępów i zmian oraz ewentualny powrót do przetwarzania. Terapia EMDR może być włączana w proces klasycznej psychoterapii lub stosowana jako niezależna metoda terapeutyczna. W przypadku chęci połączenia jej z tradycyjną psychoterapią, zawsze należy skonsultować taki zamiar z naszym terapeutą lub wybrać terapeutę, który włącza EMDR w swój podstawowy nurt pracy.

Jakie są wskazania i przeciwwskazania do stosowania terapii EMDR?

Terapia EMDR może być stosowana u dorosłych i dzieci, którzy borykają się z wyraźnym negatywnym wpływem zdarzeń z przeszłości na swoją teraźniejszość.

Może być ona pomocna do przepracowania takich sytuacji jak: wypadek, przemoc fizyczna i psychiczna, przemoc seksualna, zagrożenie życia swojego lub bliskiej osoby, napaść, nękanie itp. W terapii par bywa pomocna w przepracowaniu skutków zdrady, pomaga też kobietom, które doświadczyły traumatycznego porodu.

Przeciwwskazaniem do terapii EMDR są zaburzenia i stany psychotyczne oraz silne skłonności dysocjacyjne.

Marta Chrostowska