Aż 11% Polaków żyje na emigracji, co stawia nas w pozycji lidera pod tym względem w UE. Polacy wyjeżdżają najczęściej z powodów finansowych. Jednak niezależnie od przyczyny wyjazdu, życie na emigracji niesie za sobą wyzwania i obawy. Pojawiają się trudności emocjonalne (rozłąka z rodziną, przyjaciółmi, zamieszkanie w nowym miejscu, tęsknota za domem) oraz tożsamościowe (pytanie, kim jestem teraz, w jakim języku mam mówić, gdzie jest moje miejsce, czy się zadomowię, czy dostanę pracę; bariera kulturowa, językowa). Nakładają się one na strategie funkcjonowania wykształcone przez całe życie, trudności emocjonalne, złe doświadczenia, niską samoocenę itp. A jeśli mamy dzieci, to dochodzą sprawy takie jak asymilacja edukacyjna czy nowi znajomi. Wówczas pojawiają się problemy, skutkujące czasem nawet decyzją o powrocie do kraju.
Powrót z emigracji – nowe problemy
Badania wśród polskich emigrantów w Irlandii pokazują, że 36% badanych wraca z powodu tęsknoty za domem, a 29% ponieważ ich rodzina i przyjaciele są w Polsce. Powrót do własnego kraju też jednak nie zawsze jest tak prosty i przyjemny, jak się wydawało. Okazuje się bowiem, że również po powrocie do ojczyzny możliwe jest przeżycie szoku kulturowego. W czasie spędzonym na emigracji to, co zostawiliśmy, uległo zmianie, zniknęło, stało się dla nas obce. Często pojawia się większy stres, gdyż brak aktualnej wiedzy o kraju (np. o przepisach, warunkach zatrudnienia) może wywoływać poczucie zagubienia. Czasem z kolei problemem może także okazać się to, że w kraju nie doszło do zmian, których się spodziewaliśmy. W obszarze relacji osobistych również możemy być zawiedzeni. Znajomi, których zostawiliśmy, mogą mieć już inne życie i niekoniecznie łatwo będzie odnaleźć z nimi porozumienie. Te wszystkie trudności mogą stać się wyzwalaczem depresji, zaburzeń lękowych, mogą o sobie dać znać problemy osobowościowe.
Jak szukać pomocy specjalisty na emigracji?
I tu pojawia się jeszcze większy problem, a mianowicie: jak sobie pomóc i zgłosić się do specjalisty, który przecież nie pochodzi z naszego kontekstu kulturowego, a jeśli nawet zna nasz język, to niekoniecznie czuje jego znaczenie tak jak my. A i nam samym często trudno wyrazić, co sprawia nam trudność, co nas boli. Nawet jeśli poznamy język kraju, do którego wyemigrowaliśmy, to ze specjalistą może nam być wcale nie tak łatwo się porozumieć. Z dostępem do polskiego psychoterapeuty na miejscu może nie być łatwo. Jednak odległość nie gra roli, gdy mamy Internet. Bez problemu możemy skorzystać z psychoterapii online, która sprawdza się szczególnie u psychoterapeutów nurtu poznawczo-behawioralnego – jednej z najlepiej przebadanych i skutecznych form psychoterapii. Jej zalety i efektywność opisałam w poprzednim artykule.