Co to jest uważność?
Uważność, czyli mindfulness, polega na świadomym kierowaniu uwagi na teraźniejszość, własne myśli, uczucia oraz otaczające nas otoczenie bez ich oceniania.
Dlaczego praktyka mindfulness jest ważna dla dzieci?
W domu, szkole czy przedszkolu, dzieci często doświadczają stresu, przebodźcowania i niepokoju. Praktyka mindfulness pomaga radzić sobie z tym mentalnym i fizycznym przeciążeniem, ucząc koncentracji na bieżącej chwili i wyrozumiałości wobec siebie oraz innych. Codzienne praktykowanie przez dzieci ćwiczeń metodą mindfulness może być użyteczne w nauce cierpliwości, panowania nad swoimi emocjami w szczególności nad złością i lękiem, również w trenowaniu koncentracji uwagi.
Jak wygląda trening uważności dla dzieci?
Ćwiczenia mindfulness dla dzieci nie wymagają długotrwałego siedzenia w bezruchu. Są one dostosowane do ich poziomu rozwojowego, mają być interesujące, angażujące i krótkie.
Przykładowe ćwiczenia mindfulness dla dzieci:
- Oddychanie
Nauka świadomego oddychania torem brzusznym (przeponowym) jest prostym, a zarazem skutecznym ćwiczeniem. Dziecko kładzie się na podłodze, umieszczając maskotkę na brzuchu. Oddycha przez minutę, obserwując, jak pluszak unosi się i opada.
- Doświadczanie zmysłami
Proponowanie dziecku ćwiczeń, które skupiają jego uwagę na teraźniejszości poprzez zmysły, może być niezwykle skuteczne. Poproś dziecko, aby zwróciło uwagę na dźwięki, zapachy, smaki, tekstury i kolory wokół siebie. Znajdź coś intensywnie pachnącego, na przykład świeżą skórkę pomarańczy czy laskę cynamonu. Poproś dziecko, żeby zamknęło oczy i wdychało zapach, skupiając na nim całą swoją uwagę.
- Doświadczanie swojego ciała
Napinanie i rozluźnianie mięśni pomaga dziecku zrozumieć swoje ciało. Poproś dziecko, aby położyło się wygodnie, napięło kolejno różne partie ciała (palce, stopy, nogi, brzuch, ręce, pięści) na kilka sekund, skoncentrowało się na odczuciach, a następnie się rozluźniło.
- Praktyka wdzięczności
Skupienie uwagi na pozytywnych doświadczeniach i rozwijanie życzliwości można ćwiczyć poprzez "słoik wdzięczności". Codziennie wrzucajcie do niego kartki z pozytywnymi myślami o tym, co dobrego wydarzyło się w ciągu dnia.
- Wizualizacje
Wyobrażanie sobie pozytywnych rzeczy, tego czego się pragnie poprawia nastrój, uspokaja. Poproś dziecko, aby wyobraziło sobie spokojne miejsce - takie, w którym czuje się bezpiecznie. Może spróbować opisać, co tam widzi, co czuje, jaki unosi się tam zapach, jakie są kolory. W chwilach napięcia może wracać do tej wizualizacji.
Mindfulness to skuteczny sposób na poprawę dobrostanu dzieci, wspierając ich rozwój emocjonalny i mentalny poprzez proste, codzienne ćwiczenia.
Kinga Słomka
Źródła:
„Programy nauczania uważności dla dzieci i młodzieży – z perspektywy szkolnictwa polskiego.” Anna Dębska, Barbara Jacennik
„W małej główce wielka moc” Federica Fusi, Chiara Piroddi