Prawdopodobnie każdy Rodzic w swojej "rodzicielskiej karierze" zadaje sobie czasem pytanie o to, czy jego dziecko rozwija się prawidłowo, zgodnie z przewidywanymi normami rozwojowymi i miewa obawy w tym zakresie. Być może zastanawia się, w jaki sposób może zweryfikować swoje podejrzenia czy lęki. Niejednokrotnie Rodzic doświadcza również rozterek wychowawczych i zachodzi w głowę, w jaki sposób "zdyscyplinować" swojego Brzdąca lub dotrzeć do "zbuntowanego" Nastolatka. W takiej sytuacji "do akcji" może czasem wkroczyć psycholog.
Żyjemy w czasach, w których zewsząd otaczają nas informacje. Internet aż huczy od newsów, podkastów, nowatorskich wyników badań psychologicznych i poradników o rozwoju i wychowaniu dziecka. W tym szumie informacyjnym możemy czuć się zagubieni i zdezorientowani - jak przefiltrować te porady dla własnych potrzeb oraz jak nie zatracić przy tym swojej rodzicielskiej intuicji? Rozmowa z psychologiem może nam w tym pomóc - zobiektywizować nasze spojrzenie na dziecko, ujrzeć problem z dystansu emocjonalnego, spośród wielu porad krążących w mediach wybrać te adekwatne do naszego problemu i dopasowane do nas (naszych zasobów czasowych, profilu osobowości, indywidualnych potrzeb, itp.) i naszych pociech. Warto zgłosić się do psychologa dziecięcego w kilku przypadkach: kiedy niepokoi nas rozwój naszego dziecka (czy przebiega prawidłowo, czy nie jest opóźniony), kiedy dostrzegamy u dzieci trudności emocjonalne (lęki, apatię, nadmierne wybuchy złości, problemy z zasypianiem, z jedzeniem, itp.), kiedy doświadczamy rozterek natury wychowawczej (stawianie granic, wyciąganie konsekwencji z zachowania dziecka, odmienne podejście do wychowania dzieci przez rodziców, trudności komunikacyjne w porozumieniu się z dzieckiem, konieczność zaadaptowania się do nowych okoliczności życia, zmian, itp.). Postaram się krótko scharakteryzować każą z omówionych sytuacji.
Trudności rozwojowe dzieci
Każdy człowiek jest indywidualnością i jego rozwój przebiega w unikalny sposób - jest to wypadkowa wrodzonego temperamentu, warunków środowiskowych, stanu zdrowia i wielu innych. Jednakże istnieją pewne prawidłowości rozwojowe, tzw. kamienie milowe w rozwoju, które winny być osiągane przez dziecko w danym przedziale wiekowym, a także w odpowiedniej kolejności względem siebie. W przypadku dzieci najmłodszych kamieniami milowymi są choćby nauka raczkowania, siadania, samodzielnego chodzenia, zaś w przypadku dzieci starszych osiąganie umiejętności szkolnych, np. czytania, pisania, koncentracji uwagi, itp. Warto obserwować dzieci i być czujnym, aby nie przegapić tzw. okresów sensytywnych w rozwoju, kiedy to mózg dziecka jest najbardziej podatny na rozwinięcie danej umiejętności. W przypadku rozwijania zdolności mówienia okres sensytywny kończy się wraz z ukończeniem przez Malucha trzeciego roku życia. Według specjalistów, jeśli do tego czasu mowa nie rozwinie się w stopniu wystarczającym, dziecko może mieć problemy z jej bezbłędnym opanowaniem. Warto więc śledzić podstawowe normy rozwojowe i w razie niepokoju udać się do specjalisty, który pomoże rozwiać nasze wątpliwości.
Trudności emocjonalne dzieci
Ważną sferą, której należy się przyglądać wychowując dziecko, jest jego rozwój emocjonalny i społeczny. W przypadku Maluchów warto śledzić ich zabawę - obserwować, czy dziecko bawi się w sposób celowy (adekwatnie do wieku), różnorodny, czy ma naturalną potrzebę angażowania bliskich mu dorosłych do swojej aktywności, czy w pewnym wieku zaczyna interesować się relacjami z innymi dziećmi. Warto przyjrzeć się, czy dziecko nie ma problemów ze snem i apetytem, nie przeżywa nadmiernych lęków, nie jest zbyt płaczliwe, apatyczne czy rozzłoszczone. Dokonując takiej oceny warto mieć podstawową wiedzę o okresach rozwojowych dziecka, gdyż wyjaśniają one nasilenie niektórych zachowań dzieci w określonym wieku. Jeśli jednak dane zachowanie utrzymuje się długo na podobnym poziomie natężenia lub jego objawy nasilają się, warto zapytać psychologa o wskazówki w postępowaniu z dzieckiem.
Rozterki wychowawcze
Wyzwania wychowawcze, które stają przed rodzicami, mogą niejednokrotnie przyprawiać o ból głowy. A życie nie szczędzi ich na żadnym z etapów rozwojowych - od pierwszych chwil "buntu dwulatka" po rozterki moralne prawie dorosłego już nastolatka. Kiedy żaden ze znanych nam i sprawdzonych sposobów rozwiązania problemu wydaje się nieskuteczny, warto sięgnąć po poradę specjalisty. Psycholog z większym dystansem oceni sytuację i podpowie, co w naszym nastawieniu i zachowaniu warto zmienić, a co kontynuować, czym warto się przejmować, a co zrzucić na karb naturalnego procesu rozwojowego, który niesie ze sobą także okresy buntu i kryzysu. Wizyta u psychologa może pomóc również w odreagowaniu nagromadzonego w nas napięcia wynikającego z konfliktowych sytuacji z udziałem naszego dziecka przeżywającego swoje trudności. Może umocnić nas także w przekonaniu o naszych kompetencjach rodzicielskich oraz uwolnić od brania nadmiernej, źle rozumianej odpowiedzialności za nasze dzieci i ich kłopoty.