Przymusowy czas przebywania w domu podczas kwarantanny to trudny czas dla dzieci. Sytuacja w której się znaleźliśmy jest nowa dla wszystkich, zaburza poczucie bezpieczeństwa zarówno dorosłych jak i dzieci. Dlatego warto sobie uświadomić, że mamy do czynienia z sytuacją wyjątkową i nową dla wszystkich. Także dla naszych dzieci. Zarówno dzieci jak i dorośli mogą czuć się w tej sytuacji zagubieni, niepewni, odczuwać skrajne emocje…
Co może zrobić rodzic, aby pomóc dziecku poradzić sobie z lękiem i niepokojem odczuwanym w tej wyjątkowej dla wszystkich sytuacji?
Po pierwsze - Zadbać o siebie
Zapewnić sobie wsparcie. Wyciszyć się. Skorzystać ze wsparcia partnera, kogoś bliskiego porozmawiać o swoich lękach, niepokojach, ale warto ustanowić sobie limit w tym obszarze, tak aby te trudne rozmowy nie zdominowały całego czasu …podzielić się obowiązkami. Jeśli rodzic zajmuje się wychowaniem samodzielnie poszukać wsparcia na zewnątrz wśród przyjaciół, znajomych, sąsiadów. Czasami rozmowa o drobnych, przyjemnych sprawach może wnieść wiele wytchnienia i radości w szarą codzienność. Kolejne ważne czynniki dobrej kondycji psychofizycznej rodzica to odpowiednia ilość snu, zbilansowana dieta i zdrowy ruch. Nie można o nich zapominać. Bo im lepsza będzie kondycja psychofizyczna rodzica tym lepiej poradzi sobie z trudnymi emocjami i zachowaniami dziecka.
Przyjęcie tego, że to co dziecko przeżywa faktycznie przeżywa
Dzieci nie reagują na samego wirusa, ale na panikę, która jest wokół nich… Przykrym, niezrozumiałym wzbudzającym złość i lęk mogą być ograniczenia jakich doświadczają takie jak: zakaz wychodzenia na zewnątrz, spotykania się z rówieśnikami, ciągłego mycia rąk.
Warto mówić dzieciom, to normalne, że się boisz, że nie jesteś zadowolony, że złościsz się. Poradzimy sobie, jestem z tobą. Nie wolno wyśmiewać czy lekceważyć dziecięcych lęków, frustracji. Im lepiej rodzic będzie radził sobie z emocjami dziecka tym lepiej ono też sobie z nimi poradzi. Jeśli rodzic będzie miał na nie zgodę to także dziecko będzie taką zgodę miało.
Ważne też, żeby w obecnej sytuacji także rodzic obserwował swoje reakcje, jak sobie radzi ze swoim lękiem czy nie krzyczy, czy nadmiernie nie panikuje, nie straszy, nie zachowuje się kompulsywnie, nieprzewidywalnie wzbudzając tym nieprzyjemne emocje u dziecka takie jak lęk, złość, bezradność, niepewność.
Dostępność rodzica dla dziecka
To oznacza, że dorosły opiekun jest dostępny emocjonalnie dla dziecka. Być może wiąże się to także z tym, że dziecko będzie potrzebowało większej fizycznej obecności rodzica, zabawy z rodzicem, wspólnego pobycia po prostu, częstszego przytulenia, rozmowy. Emocjonalna dostępność to także zdolność rodzica do emocjonalnego pomieszczenia trudnych emocji dziecka, które ono samo nie jest w stanie w sobie pomieścić. To także oznacza, że rodzic przyjmuje uczucia dziecka, ale nie zlewa się z nimi np. nie krzyczy razem z dzieckiem, nie płacze razem z nim. Potrafi rozdzielić emocje dziecka od swoich i umie sobie z nimi poradzić. To daje dziecku bezpieczne granice i pewność, że to czego doświadcza jest do zniesienia.
Bądź źródłem informacji
Dzieci potrzebują wyjaśnień, zrozumienia tego co się wokół nich dzieje. Dlatego kiedy dziecko pyta na przykład dlaczego nie może spotykać się z innymi dziećmi, dlaczego musi myć ręce po powrocie do domu to rodzic powinien odpowiedzieć dziecku tak jak potrafi, jak nie wie to mówi, że nie wie, ale też mówi dziecku „możemy wspólnie poszukać dlaczego tak jest jeśli jesteś ciekawy…” . To daje dziecku przekonanie, ze rodzic jest stabilnym oparciem, o które może się oprzeć. Warto odpowiadać na pytania dziecka, nie straszyć i nie przekazywać mu informacji których nie jest w stanie zrozumieć lub o które nie pyta.
Zadbaj o bezpieczeństwo
Zaczynając od dbania o to, aby dziecko zawsze po powrocie do domu umyło ręce i aby nie przebywało w miejscach gdzie jest więcej osób. Warto pamiętać, że to co pomaga w zbudowaniu poczucia bezpieczeństwa u dziecka to stałość i przewidywalność czyli stały rytm dnia, który obejmuje stałe godziny spania, wstawania, zabawy, obowiązków, posiłków. Dbanie o przestrzeganie zasad bo to buduje bezpieczne ramy i granice. Bezpieczeństwo wzbudza także dobry nastrój i spokój rodzica.
Pozwól dziecku odreagować napięcie i nieprzyjemne emocje.
Dzieci często odreagowują trudne dla nich emocje w zabawie, radzą sobie wówczas z nimi, „trenują” doświadczanie nieprzyjemnych emocji takich jak np. lęk, złość…. Z tego powodu dzieci mogą też być w tym czasie głośniejsze, mniej spokojne, bardziej pobudzone. Dlatego poza zabawą i odreagowaniem będą potrzebowały stałości i bezpieczeństwa i czasu na wyciszenie. Potrzebują też dorosłego, który rozumie co się z nimi dzieje.
Zaplanuj czas dziecka
Pomyśl o ciekawych zabawach, także wspólnych. To wpłynie na waszą relacje, ale również poczucie bezpieczeństwa dziecka. Czytajcie razem książki, oglądajcie filmy, przygotowujcie posiłki, wykonujcie razem prace domowe.
Bardzo dobrym i sprawdzonym pomysłem jest opowiadanie wspólnie z dzieckiem historyjek, których główny bohater jest dzieckiem w podobnym jak nasze dziecko wieku i doświadcza podobnych perypetii, trudności, niepokojów, emocji…Dzięki temu dziecko będzie mogło opowiedzieć w bezpieczny sposób o swoich przeżyciach, dowiedzieć się w jaki sposób można sobie z nimi poradzić w konstruktywny sposób.
Wspólny, trochę przymusowy czas nie musi być trudny może być niezwykle ciekawy i rozwijający zarówno dla dziecka jak i …dla rodzica !!!
Jako pomoce, które mogą wesprzeć Was w wyjaśnianiu polecam Bajkę o wirusku” Piosenka i pogadanki Jazzowanki ….☺
Jestem WIRUS – kuzyn grypy i przeziębienia
Artykuł opracowała: Agnieszka Kowalczyk – psycholog i psychoterapeuta, pracuje z dziećmi i dorosłymi w Dobrej Przestrzeni