Jeśli ktoś używa słowa psychosomatyczny, ma na myśli objawy fizyczne – fizjologiczne, które mają swoje źródło w psychice. Psychosomatyczne są np. łzy, kiedy się wzruszymy, albo rumieńce na skórze, kiedy jesteśmy zdenerwowani czy podekscytowani. Ale w tych przypadkach nie mówimy o chorobach psychosomatycznych – takie objawy są naturalne i nie mówią o chorobie. Po prostu towarzyszą emocjom, jakie przeżywamy w danym momencie.

Choroba czy zaburzenie psychosomatyczne to wynik interakcji pomiędzy ciałem, konkretnie jakąś jego słabszą czy osłabioną częścią, a psychiką, czyli np. mniejszymi albo brakiem umiejętności radzenia sobie ze stresem lub trudnymi dla nas emocjami. Wówczas pojawić się może pogorszenie samopoczucia psychofizycznego, co sprawi, że na co dzień trudniej jest nam poradzić sobie ze zwykłymi czynnościami, których wykonywanie wcześniej nie sprawiało kłopotów.

Zaburzenie psychosomatyczne czy choroba psychosomatyczna to ogólne osłabienie kondycji, pojawienie się bólu fizycznego (np. wynikającego z zapalenia stawów, duszności, zmian na skórze, bólów żołądka), cierpienia psychicznego i odczucie spadku jakości życia. Występujące uciążliwe objawy fizyczne, które źle wpływają na nas, znajdują potwierdzenie w wynikach badań, jakie zlecają lekarze specjaliści. Takimi objawami zajmuje się psychosomatyka – obszar skupiony na poszukiwaniu psychologicznych przyczyn powstawania zaburzeń czy chorób, dających fizyczne objawy, a biorących się z psychiki.

Lista najczęściej występujących chorób psychosomatycznych:

  • astma oskrzelowa
  • choroba wrzodowa żołądka
  • nadciśnienie tętnicze
  • choroby zapalne jelita grubego
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
  • atopowe zapalenie skóry (AZS)
  • nadczynność tarczycy.

Na czym polega leczenie chorób psychosomatycznych?

Przede wszystkim warto jak najwięcej wiedzieć o przebiegu choroby i być w stałym kontakcie z lekarzami. Leczenie chorób psychosomatycznych wymaga podejścia interdyscyplinarnego. W zespole leczącym nie może zabraknąć lekarza specjalizującego się w danym schorzeniu, psychologa/psychoterapeuty dobrze znającego pacjenta i pracującego z nim nad problemami psychicznymi oraz innych specjalistów, jeśli np. choroba spowodowała trwałe zmiany w ciele, które wymagają rehabilitacji.

Więcej o tym, czym są zaburzenia psychosomatyczne, kiedy i jak mogą się objawiać, na czym polega ich specyfika, przeczytacie m.in. w książce Suzanne O’Sullivan Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych, Kraków 2007.

Marta Więch