23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją.
Szacuje się, że w Polsce depresja dotyka ok. 1,2 mln osób. Jednak pomimo jej rozpowszechnienia i wzrastającej świadomości społecznej nadal wiele osób zadaje sobie pytanie, czym jest depresja, co ją charakteryzuje i jak ją rozpoznać.
Powszechnie depresja często jest kojarzona ze smutkiem, jednak nie jest z nim tożsama, jest czymś znacznie większym i bardziej złożonym. Oprócz smutku osoby cierpiące na depresję odczuwają także głęboką pustkę i obojętność.
Zgodnie z DSM-5, czyli klasyfikacją zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego objawy trwają co najmniej przez dwa tygodnie oraz musi ich wystąpić co najmniej pięć. Za przykładowe objawy depresji można uznać:
- obniżony nastrój
- utratę przyjemności
- utratę łaknienia i spadek masy ciała
- problemy ze snem
- znużenie (zmęczenie/brak energii)
- zahamowanie psychoruchowe (czasem pobudzenie spowodowane lękiem)
- niskie poczucie własnej wartości lub poczucie winy
- problemy z koncentracją
- pragnienie śmierci i myśli samobójcze.
Chociaż depresja jest odczuwana psychicznie, to także ma powiązanie z ludzką fizycznością, gdyż ciało i umysł łączą się funkcjonalnie na wielu poziomach, depresja wiąże się z apetytem, odczuwaniem przyjemności, zmęczeniem fizycznym, sennością, zahamowaniem ruchowym czy chociażby spadkiem lub wzrostem masy ciała.
Nie zawsze widać, że dana osoba cierpi na depresję. Każdy może ją inaczej przeżywać. Jedni będą leżeć w łóżku, drudzy starają się wykonywać codzienne czynności. Niektórzy w depresji odczuwają ogromny smutek, inni obojętność, jeszcze inni ból i znużenie, są jeszcze osoby, które będą się uśmiechać i pozornie wyglądać na zdrowych. Osoby, które dobrze funkcjonują i się uśmiechają, wcale nie muszą przeżywać mniejszego cierpienia. Osoby cierpiące na depresję nie tylko różnią się pod względem przeżywanych emocji, ale także w nasileniu choroby w ciągu dnia, zazwyczaj rano objawy depresji są bardziej nasilone i mocniej odczuwalne, po południu słabsze, a wieczorem niektóre osoby mogą czuć się zupełnie dobrze. Może być także odwrotnie, objawy mogą nasilać się wraz ze zbliżającym się wieczorem.
Czasami życie z depresją jest do tego stopnia ciężkie, że cierpiący nie są w stanie dłużej sobie radzić z chorobą i dalej walczyć. Według badań od 40 do 80% osób z depresją ma myśli samobójcze, natomiast od 20 do 60% dokonuje prób samobójczych. Natomiast ok. 15% osób z depresją kończy swoje życie w wyniku samobójstwa. Dlatego szczególnie ważne jest bycie wrażliwym na depresję oraz pomoc osobom, które się z nią zmagają.
Źródła:
Święcicki, Ł., & Łukasz, Ś. (2018). Depresja. Jednak niezwykła choroba, Edra Urban & Partner, Wrocław.
Morrison, J. (2016). DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.