12 sierpnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Młodzieży, który został ustanowiony 17 grudnia 1999 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na wniosek Światowej Konferencji Ministrów Odpowiedzialnych za Sprawy Młodzieży. Święto jest obchodzone w ramach inicjatywy Światowego Programu Działań na Rzecz Młodzieży. Jest to dzień, w którym szczególną uwagą uzyskują aktualne problemy i wyzwania, z jakimi mierzą się młodzi ludzie. Należą do nich problemy na rynku pracy, wpływ młodzieży na możliwość globalnego rozwoju oraz jakość życia nastolatków w XXI wieku. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Młodzieży odbywają się konferencje, dyskusje, spotkania z przedstawicielami władz, warsztaty, przedsięwzięcia artystyczne i charytatywne. Ten dzień ma także służyć uaktywnieniu młodzieży, zachęceniu jej do działań na rzecz rówieśników i społeczności lokalnej, wymiany poglądów oraz przedstawieniu władzom pomysłów i sugestii związanych z rozwiązywaniem spraw dotyczących młodzieży.
Według danych statystycznych w Unii Europejskiej mieszka 12,1% ludności w wieku 15-24 lat. Natomiast Litwa (15,7%), Cypr (15,2%) oraz Estonia (15,1%) to państwa, w których mieszka najwięcej młodych osób.
Określenie ,,Młode pokolenie” w różnych miejscach i czasach oznaczało coś innego. Współcześnie używa się pojęcia ,,young adults”, które uświadamia zmianę z XX wieku w podejściu do młodości i jej statusu. Przede wszystkim został wydłużony czas edukacji młodzieży, zwiększyła się ilość wolnego czasu i pieniędzy dysponowanych przez młodzież, rozwinął się także przemysł rozrywkowy i odzieżowy. Young adults wychodzą z dziecięcości, przechodząc w fazę młodości. Jest to również czas emocjonalnego chaosu, wahania nastroju i nasilonych stresów, które towarzyszą poszukiwaniom własnej drogi. Jednakże występują także ciemne strony i zakamarki, w które zmierza młodzież – są to używki, środki odurzające, przestępczość, przemoc, samobójstwa, ucieczki z domu, swoboda seksualna.
Młodość jako faza życia ma charakter zjawiska społeczno-kulturowego, które powstało w wyniku określonych uwarunkowań społecznych. Jako nowa odrębna grupa młodzież wyłoniła się stopniowo z grupy młodych dorosłych w latach 50. I 60. XX wieku – coraz później młodzi ludzie zaczęli wchodzić w życiu dorosłe, pracować zarobkowo, zakładać rodziny. Zamiast tego coraz częściej korzystali z przedłużonego dzieciństwa. Znaczenie dla tego procesu miało bogacenie się zachodnich społeczeństw, przemiany społeczno-kulturowe i edukacyjne oraz ruchy emancypacyjne.
Dla młodzieży jako kategorii społecznej charakterystyczne są nieokreślone ramy wieku, faza przejściowa między dzieciństwem a dorosłością, uczeniem się pełnienia ról ludzi dorosłych, zmiana przynależności grupowej. W okresie adolescencji dokonują się zmiany w sferze fizycznej, psychicznej społecznej. Zmienia się także sfera umysłowa, kształtuje się tożsamość osobowa i społeczna. Najszybsze i najbardziej widoczne są zmiany w sferze fizycznej, do których zalicza się dojrzewanie płciowe, rozwój układu kostnego i mięśniowego, zmiany w układzie nerwowym i układzie krążenia. Jednakże zmiany fizyczne często powodują problemy związane z brakiem własnej akceptacji. Zmianom w sferze fizycznej towarzyszą zmiany w sferze psychospołecznej – rozwija się myślenie abstrakcyjne i hipotetyczno-dedukcyjne, intensywnie wykształca się wyobraźnia i samoświadomość. Ponadto widoczny jest rozwój spostrzegawczości, doskonali się orientacja w czasie i przestrzeni, zaś procesy myślowe stają się giętkie i plastyczne. Ponadto w okresie adolescencji występuje wzmożona wrażliwość, napięcie wewnętrzne i zachwiana równowaga psychiczna. Bardzo często występują także huśtawki nastrojów, a wraz z nimi wybuchy gniewu i płaczu.
Młodzież należy do tej grupy społecznej, która neguje istniejący porządek społeczny oraz utrwalone w społeczeństwie systemy wartości. Młodzież idzie po nowe, chce zmieniać świat. W przeszłości to właśnie młodzi ludzie stanowili pierwiastek zmiany, byli innowatorami, buntownikami i rewolucjonistami. Jednakże bunt młodych często wiąże się także ze sprawianiem kłopotów wychowawczych – niechęcią podporządkowania się normom rodziców, kontestowaniem wartości i zadawaniem trudnych pytań. Ponadto młodzież jest świadoma swojej odrębności, zarówno od dzieci i dorosłych, jak i od swoich rówieśników. Młodzi często negują zasadność istnienia szkoły, a tym samym system uczenia się, autorytet rodzica i sensowność przekazywanej wiedzy.
W przeszłości częste były subkultury tworzone przez młodzież, jednakże współczesne pokolenie jeszcze nie utworzyło żadnej subkultury. Jest to pokolenie otwarte na nowość, ale również żyjące bez celu, chcące mieć święty spokój. Często się nie angażuje, żyje na luzie i czasami lekceważy tradycyjne hierarchie.
Współczesna młodzież jest niecierpliwa, nie chce czekać, a często sytuacja, czy warunki, z którymi się spotykają nie pozwalają na natychmiastową zmianę. Młodzi ludzie z reguły mają lepsze wykształcenie, większą wiedzę, wyższe kwalifikacje i są bardziej skłonni do ich uzupełniania. Ponadto wykazują gotowość do częstszego zmieniania pracy, zawodu i miejsca zamieszkania. Często szukają lepszych szans na przyszłość w innym społeczeństwie i warunkach. Nie boją się zmian, wprost przeciwnie, to zmiany ich napędzają. Młodzi ludzie zdominowali rynek reklamy, marketingu, public relations i operacji giełdowych. Młodzi ludzie są bardziej chłonni innowacji i nowości, dotyczy to sfery wartości, ideologii, przemian obyczajowych, technologii i adaptacji do nowych sytuacji. Ponadto młodzi udzie wykazują większą wrażliwość na dokonujące się zmiany.
Wydłuża się czas nauki młodych oraz czas podjęcia stałej pracy zarobkowej. Powoduje to zmiany na rynku pracy oraz chęć przedłużenia młodości. Ponadto młodzi coraz częściej się usamodzielniają, jednakże sytuacja rynkowa i zawieranie umów krótkoterminowych nie sprzyja temu procesowi. Młodzi ludzie często pozostają sami i nie wiążą się w pary, co jest spowodowane nastawieniem na robienie kariery. Wiąże się to także z osłabieniem nacisku norm obyczajowych i religijnych, według których młodzi ludzie powinny wcześnie wchodzić w dorosłe życie, a tym samym usamodzielniać się, podejmować stałą pracę i zawieranie sankcjonowanych religijnie małżeństw. W zamian młodzi często koncentrują się na profesjonalnej karierze wymagającej zaangażowania, poświęcenia czasu, dyspozycyjności oraz stałego dokształcania się.
Młodzi ludzie zmagają się przede wszystkim z własnymi aspiracjami życiowymi i edukacyjnymi, które często zostają zweryfikowane przez brak szansy na ich realizację oraz sytuację na rynku pracy. Jednym z problemów, jaki dotyka młodych ludzi jest bezrobocie. W Unii Europejskiej mieszka 61 milionów młodych ludzi, a wśród nich około 6 milionów jest bezrobotnych. W Polsce bez pracy żyje 27,3% młodzieży, co wskazuje na to, że co czwarty młody Polak nie pracował zawodowo.
Młodzi ludzie mierzą się z osłabieniem relacji emocjonalnej z innymi ludźmi, a tym samym konfliktami z rodzicami. W tym okresie młodzież jest podatna na różnego rodzaju wpływy, zarówno pozytywne, jak i negatywne, zaburzenia, depresje i odchylenia od normy. Wtedy rodzice powinni być bardziej wyrozumiali, wyczuleni na potrzeby i problemy swoich dzieci. Młodzi ludzie także szukają idealnego wzorca, którego cechy uznają za doskonałe i sami chcieliby je mieć. Wzorcem tym często są osoby sławne, w przeszłości aktorzy, piosenkarze i sportowcy, współcześnie coraz częściej są nimi influencerzy i youtuberzy. Mają oni ogromny wpływ na młodzież, na ich poglądy, sposób ubierania się i wysławiania. Pojawia się także problem bezsensu istnienia.
Młodzież w XXI jest niezwykle samotna, często jest to spowodowane rozwojem technologii, a Internet, zamiast zbliżać ludzi do siebie sprawia, że oddalają się od siebie. Ponadto nieudany pośpiech powoduje zatracanie radości z chwili obecnej. Z samotnością zmagają się zarówno szkolni geniusze, jak i uczniowie mający problem z nauką. Jednakże samotność młodzieży może być zarówno pozytywna, jak i negatywna. Z jednej strony pozwala na poznanie i wydobycie własnego Ja, zbudowanie własnej koncepcji życia, poprawienie koncentracji, zwiększenie aktywności uczenia się i znalezienie aktywności artystycznej. Ale też samotność może prowadzić do dystansowania się od innych ludzi.
Wciąż rośnie problem przemocy w szkole. Współczesna młodzież zmaga się również z tzw. bullyingiem. Bullying jest specyficznym rodzajem przemocy rówieśniczej, która polega na podejmowaniu krzywdzącego zachowania, które jest ukierunkowane na inne osoby. Zachowanie to jest powtarzane w czasie i widoczna jest w nim nierównowaga sił pomiędzy ofiarą a napastnikiem. Bullying często przybiera formę grupową i jest wyrażany werbalnie bądź behawioralnie, rzadziej czysto fizycznie. Coraz częściej pojawia się także agresja elektroniczna, która jest określana pojęciem cyberprzemocy lub cyberbullyingu. Jest to związane z zastosowaniem przemocy z użyciem technologii informacyjnych.
Młodzież jest grupą społeczną, która tworzy nową rzeczywistość, wprowadza zmiany i nie godzi się na zastany porządek. Jednakże mająca też swoje problemy, które wymagają pochylenia się nad nimi. Młodzi, pomimo że tego nie okazują potrzebują także innych ludzi wokół siebie.
Źródła:
https://ohp.pl/en/?view=article&id=14914:miedzynarodowy-dzien-mlodziezy&catid=25
https://bimkal.pl/kalendarz/miedzynarodowy-dzien-mlodziezy
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Dzie%C5%84_M%C5%82odzie%C5%BCy
Niezgoda, M. (2014). Młodzież: kłopotliwa kategoria socjologiczna.
Kędzior, J. (2008). „Młodzież jako specyficzna kategoria społeczna”. W: Współczesna młodzież pomiędzy eros a thanatos, red. Jacek Kurzępa, Alicja Lisowska, Agnieszka Pierzchalska, 9-18.
Messyasz, K. (2013). Obrazy młodzieży polskiej w dyskursie prasowym. Młodzież o sobie i rzeczywistości społecznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Modzelewski, P. Nauczyciel w roli terapeuty i coacha wobec problemów dzieci i młodzieży w XXI wieku.
Jakubowska, L. Samotność młodzieży we współczesnym świecie Wstęp. CZY PUSTYNIA OSAMOTNIENIA?, 77.
Małysz, Z. (2018). Agresywność, agresja, przemoc, bullying i cyberbullying jako problemy opiekuńczo-wychowawcze XXI wieku. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 566, 12-20.\